اگر دوست ندارید دست از سر کامپیوتر قدیمی خود بردارید و قصد ارتقا آن را دارید، باید شرایط قطعات و هزینه نهایی را بسنجید. در برخی از موارد هزینه بیشتر به معنی کارایی بیشتر نخواهد بود.
کاربرانی بسیاری هنوز از کامپیوتر‌های قدیمی خود استفاده می‌کنند و قصد تعویض آن را ندارند. دلیل این امر بسیار ساده است، کاربرد آنها از کامپیوتر بسیار سبک و محدود به فعالیت‌های متداول می‌شود. توان این کامپیوتر‌ها برای اجرای بازی و نرمافزارهای جدید، بسیار کم است و با صرف هزینه زیاد هم نمی‌توانید نتیجه دلخواهی کسب کنید. اما می‌توان با درک صحیح نسبت به قطعات کامپیوتر خود، نسبت به ارتقا آن به صورت بهینه اقدام کرد. ابتدا باید قطعات کامپیوتر خود را به خوبی بشناسید، در مرحله اول با استفاده از نرم‌افزار CPU-Z باید مشخصات بخش‌های مختلف سیستم خود را شامل مادربورد، پردازنده، حافظه رم و کارت گرافیک را بررسی کنید.
چگونه کامپیوتر قدیمی خود را ارتقا دهیم
در کیس را باز کرده و از وجود پورت SATA روی مادربورد خود مطمئن شوید، در صورتی که چنین پورتی روی مادربورد مشاهده نمی‌کنید، نباید انتظار دریافت کارایی بسیار زیاد پس از ارتقا کامیپوتر قدیمی خود را داشت، زیرا نمی‌توانید از هارددیسک‌های SATA که سرعت بیشتری نسبت به نمونه‌های مجهز به کانکتور IDE دارند، انتظار معجزه داشته باشید. اکنون به بررسی قطعات مختلف می پردازیم تا بتوانید در خصوص ارتقا قطعات مختلف سیستم خود تصمیم گیری مناسبی داشته باشید.
مادربورد
تمامی قطعات سیستم شما توسط مادربورد راه اندازی و کنترل می‌شوند، پس مهم ترین قطعه به خصوص در سیستم‌های قدیمی، مادربورد است. زیرا در صورتی که پورت یا اسلات مورد نظر روی مادربورد وجود نداشته باشد، باید از ارتقا دادن برخی از قطعات صرف نظر کنید که به طور معمول نیز شامل قطعات اصلی و مهم می‌شود. به عنوان مثال می‌توان به پورت SATA برای نصب هارددیسک و SSD و همچنین اسلات PCI برای نصب کارت گرافیک اشاره کرد.
در خصوص مادربورد ابتدا باید خازن‌های اطراف سوکت پردازنده را چک کنید تا از سلامت آنها مطمئن شوید، زیرا در بسیاری از موارد به دلیل فعالیت طولانی مدت و استفاده از قطعات قدیمی و نامرغوب، بخش مدار تغذیه مادربورد با مشکل روبرو می‌شود. مهمترین مشخصه خرابی در این بخش، باد کردن خازن‌ها است که به سادگی قابل تشخیص است. چنین مشکلی می‌تواند به سادگی سبب افت کارایی شدید و در نهایت از کار افتادن مادربورد و آسیب رسیدن به پردازنده شود.
وجود اسلات PCI به عنوان اسلات استاندارد برای نصب کارت گرافیک باید بررسی شود، در صورتی که مادربورد شما از اسلات قدیمی و منسوخ شده AGP بهره می‌برد، باید خرید کارت گرافیک را برای افزایش کارایی در بخش پردازش گرافیکی فراموش کنید. البته همچنان با تلاش فراوان می‌توانید کارت گرافیک‌های قدیمی را در بازار پیدا کنید، اما نمی‌توان تناسبی میان کارایی و قیمت آنها مشاهده کرد.
سوکت مادربورد یکی از مشکلات دیگری است که باید با آن دست و پنجه نرم کنید، به طور معمول سیستم‌های قدیمی از سوکت ۴۷۸ و ۷۷۵ اینتل هستند که بسیاری از مادربورد‌های سوکت ۴۷۸ فاقد پورت ساتا و اسلات PCI هستند که به طور حتم کار شما را برای ارتقا سخت و محدود می‌کنند.
پردازنده و حافظه رم
شما می‌توانید سوکت پردازنده خود را در نرم‌افزار CPU-Z مشاهده کنید که این مسئله می‌تواند به شما در خریداری پردازنده جدیدتر کمک کند. حداقل فرکانس پردازنده‌های سوکت ۴۷۸ اینتل برابر با ۱.۴ گیگاهرتز و حداکثر آن نیز ۳.۴ گیگاهرتز است. به طور معمول تعویض پردازنده در این سوکت نمی‌تواند تاثیر چندانی در کارایی ایجاد کند، زیرا فرکانس‌های بالا تنها در پردازنده‌های سری Extreme قابل دستیابی است و در حال حاضر می‌توانید پردازنده‌های ضعیف و میان رده سوکت ۴۷۸ اینتل را در بازار مشاهده کنید که البته آنها نیز به صورت کارکرده عرضه می شوند. توصیه ما به این دسته از کاربران، عدم تعویض پردازنده به جز در مواردی است که پردازنده آنها دچار مشکل شده باشد.
اما کاربران سوکت ۷۷۵ که در برخی از چیپست‌های ارائه شده توسط اینتل، پشتیبانی از حافظه‌های رم DDR3 نیز دیده می‌شود، می‌توانند به ارتقای بهینه و تاثیرگذار سیستم خود امیدوار شوند. تعویض پردازنده سیستم در صورتی که چیپ ست مادربورد از پردازنده‌های دو یا چهار هسته‌ای پشتیبانی کند، می‌تواند سیستم شما را حتی به یک گزینه ایده آل برای بازی و پردازش‌های سنگین نیز تبدیل کند. تنوع بسیار مناسبی در پردازنده و چیپست‌های سوکت ۷۷۵ اینتل مشاهده می‌شود که می‌تواند دست کاربران را برای تغییرات دلخواه باز بگذارد.
چیپست‌های سری ۸ و ۹ مانند i865G و ۹۶۵ از اسلات‌های حافظه رم DDR2 بهره می‌برند که این مورد در چیپ ست‌های جدیدتر مانند P45 شامل حافظه‌های رم DDR3 می‌شوند. البته در برخی موارد مادربورد‌های سوکت ۷۷۵ دارای دو اسلات حافظه رم DDR2 و دو اسلات DDR3 می‌شوند که کاربران می‌توانند بر اساس نیاز و موجودی بازار، ماژول رم مورد نظر خود را خریداری کنند. البته وجود اسلات‌های متفاوت در سوکت ۴۷۸ نیز دیده می‌شود که تعداد این مادربوردها بسیار کم است. با توجه به محدودیت در فرکانس قابل پشتیبانی در سوکت‌های قدیمی، بهتر است تنها به فکر افزایش میزان حافظه رم باشید.
پیش از خرید ماژول حافظه جدید برای سیستم، باید اطلاعات مربوط به مادربورد خود را از سایت سازنده دریافت کرده و حداکثر ظرفیت و فرکانس قابل پشتیبانی را بررسی کنید تا پس از خرید رم با مشکل روبرو نشوید. در حال حاضر کمترین میزان حافظه رم مورد نیاز برای اجرای بهینه نرمافزارها، یک گیگابایت است که البته برای دریافت کارایی بهتر به خصوص در سوکت ۷۷۵ بهتر است این میزان را حداقل به ۲ گیگابایت افزایش دهید.
اگر کاربرد شما در حد بازی و نرمافزارهای قدرتمند است، افزایش حافظه رم به ۴ گیگابایت می‌تواند کارایی سیستم را به بهترین شکل ممکن افزایش داده و تاثیر بسیار زیادی در سرعت کار با سیستم عامل و نرم‌افزار را در بر خواهد داشت. تنها نکته مهم در خصوص خرید حافظه رم جدید، چک کردن مشخصاتی مانند فرکانس، تایمینگ و ولتاژ حافظه قدیمی شماست تا مادربورد برای شناسایی ماژول‌های رم با مشکل روبرو نشود. تفاوت در ظاهر حافظه‌های رم DDR، DDR2 و DDR3 را می‌توانید در شکل ۷ مشاهده کنید.
تجهیزات ذخیره سازی
اگر مادربورد شما به نسخه دوم پورت ساتا مجهز است، با نصب SSD می‌توانید بهترین کارایی ممکن را در محیط سیستم عامل و اجرای نرمافزارها دریافت کنید. نصب SSD به سیستم عامل اجازه می‌دهد با سرعت بسیار فراتر از هارددیسک، به فایل‌های اجرایی نرمافزارها دسترسی پیدا کند، همچنین سرعت انتقال اطلاعات در سیستم به شکل قابل توجهی افزایش می‌یابد. در صورتی که هارددیسک فعلی شما از نوع IDE است و مادربورد شما از پورت ساتا بهره می‌برد، خرید یک هارددیسک SATA را در اولویت قرار دهید، زیرا به دلیل کارکرد طولانی مدت و محدودیت‌های هارددیسک در بخش سرعت انتقال اطلاعات، بخش مهمی از کارایی کامپیوتر شخصی شما به هدر می‌رود.
اگر برای پرداخت هزینه خرید یک هارددیسک نو مشکلی ندارید، خرید یک هارددیسک جدید می‌تواند بسیار تاثیرگذار واقع شود. اما در صورتی که مادربورد شما از پورت ساتا برخودار نیست و شما تشنه سرعت انتقال اطلاعات بالا هستید، باید مادربورد خود را با نمونه‌ای جدیدتر که مجهز به پورت SATA است، تعویض کنید. اگر جزو آن دسته از کاربرانی هستید که قصد هزینه کردن برای خرید مادربورد جدید را ندارید، بهتر است به طور کامل ارتقا در بخش هارددیسک را فراموش کنید، زیرا هم اکنون در حال استفاده از حداکثر سرعت انتقال اطلاعات قابل دستیابی روی سیستم خود هستید. برخی از کاربران نیز در حال استفاده از هارددیسک‌های ساتا (نسخه دو و سه) و در آرزوی سرعت بیشتر انتقال اطلاعات هستند، این کاربران باید خرید یک SSD را در دستور کار خود قرار دهند تا به آرزوی خود دست یابند.
کارت گرافیک
اگر کاربرد شما از کامپیوتر به وبگردی، گوش دادن به موسیقی و تماشای فیلم خلاصه می‌شود، نیازی به کارت گرافیک قدرتمند ندارید، پس صرف هزینه در این بخش توجیه پذیر نخواهد بود. در صورتی که به واسطه کاربرد خود نیاز شدیدی به کارت گرافیک قدرتمند و قوی تر از نسخه نصب شده روی سیستم دارید، باید ابتدا مشخص کنید که مادربورد شما چه نوع اسلاتی را برای این مورد در اختیار شما قرار می‌دهد. یکی از دو اسلات AGP و PCI روی مادربورد سیستم شما حضور دارد که کارت های AGP نمونه‌های قدیمی به شمار می‌آیند که در حال حاضر به سختی می‌توان نسخه‌های آکبند آن را در بازار پیدا کرد.
کارت گرافیک‌های PCI نیز با توجه به نسخه‌های مختلف این اسلات، قابل نصب روی تمامی نسخه‌ها هستند و می‌توانید حتی کارت گرافیک‌های جدید را نیز مورد استفاده قرار دهید. البته باید به این نکته توجه کنید که پاور سیستم شما برای راه‌اندازی کارت گرافیک جدید مناسب باشد و در صورتی که کارت گرافیک به کانکتور توان PCI نیاز دارد، این کانکتور توسط منبع تغذیه پشتیبانی شود. البته باید به این نکته اشاره کرد که نرم‌افزار GPU-Z می‌تواند به سادگی نوع اسلات مادربورد شما برای نصب کارت گرافیک را نمایش دهد و نیازی به باز کردن درب کیس و کارت گرافیک وجود ندارد.
بهار سیار
لینک کوتاه: