مداخله ایلان ماسک نشان می‌دهد که چگونه اینترنت ماهواره ای می‌تواند درمواقع جنگ یا سانسور بسیار فراتر از اوکراین حرکت کند.
به گزارش سیار نیوز، در ۲۹ مارس، نیروهای اوکراینی به خیابان‌های متلاشی شده ایرپین، در شمال غربی کیف، پر از لاشه‌های سیاه و اجساد مرده رفتند.
این تخریب تمام ۲۴ برج سلولی شهر را آفلاین کرده بود و به بازماندگان آسیب دیده اجازه نمی‌داد که به دوستان و بستگان خود اطلاع دهند که در امنیت هستند.
Kostyantyn Naumenko، رئیس برنامه‌ریزی و توسعه شبکه دسترسی رادیویی در شبکه تلفن همراه Vodafone اوکراین، می‌گوید: «بیشتر این ایستگاه‌های پایه تخریب قابل توجهی داشتند. تنها ۲ روز بعد، با کمک ایلان ماسک، شهر دوباره آنلاین شد.»
ایرپین، در ۳۱ مارس پس از ورود مهندسین از Vodafone اوکراین با یک آنتن ماهواره سفید دایره‌ای به نام Dishy McFlatface – پایانه‌ای برای سرویس اینترنت ماهواره ای استارلینک که توسط اسپیس ایکس ماسک ارائه می‌شود، دوباره وصل شد.
مهندسان گیرنده و پایه موتوری آن را روی یک ایستگاه پایه متحرک در لبه ایرپین که اتصال فیبر نوری و برق آن قطع شده بود نصب کردند و یک ژنراتور وصل کردند.
در عرض چند ساعت، شهر و ساکنان باقیمانده آن دوباره آنلاین شدند.
نائومنکو می‌گوید: «اولین کاری که آنها انجام می‌دهند این است که با بستگان خود تماس می‌گیرند تا بگویند که سالم هستند.»
سرعت بازگرداندن ایرپین به صورت آنلاین نشان‌دهنده نبوغ مهندسان درگیر و زیرکی دولت اوکراین از پایانه‌های استارلینک است.
این کشور بیش از ۱۰۰۰۰ دستگاه را از زمان حمله روسیه دریافت کرده است که بخشی از آن به لطف کمک‌های مالی و سایر کمک‌های دولت ایالات متحده است.
ترمینال‌ها در حال حاضر برای پاسخ کشور به جنگ و استفاده غیرنظامی و نظامی، مرکزی شده‌اند.
پیشینه اینترنت ماهواره ای استارلینک
گسترش سریع و گسترده استارلینک در اوکراین هم آزمایشی برنامه‌ریزی نشده در قدرت ژئوپلیتیکی بالقوه خدمات اینترنت ماهواره‌ای نسل بعدی بوده است.
اگر اسپیس ایکس یا ارائه‌دهندگان مشابه مایل باشند، اینترنت پرسرعت از آسمان می‌تواند راهی قدرتمند برای ارائه اتصال به مردم یا جمعیت‌هایی باشد که از محرومیت‌های جنگ یا دولت مستبد رنج می‌برند.
رز کروشیر، یکی از همکاران سیاست‌گذاری در مرکز توسعه جهانی، یک اندیشکده مستقر در این کشور، می‌گوید: «در اوکراین می‌توانید بلافاصله ببینید که اینترنت ماهواره ای استارلینک و سایر صورت‌های فلکی به این معنی است که شما فرصتی برای داشتن یک سیستم انعطاف‌پذیر محافظت شده از حملا کنترل زمینی سنتی دارید.
اسپیس ایکس به سؤالات مربوط به کار خود در اوکراین یا اینکه آیا ممکن است اینترنت استارلینک را در سایر مناطق درگیری یا مکان‌هایی که دسترسی به اینترنت محدود شده است ارائه دهد، پاسخ نداد.
اسپیس ایکس از سال ۲۰۱۹ بیش از ۲۰۰۰ ماهواره استارلینک را پرتاب کرده است و خدمات اینترنتی را به بسیاری از اروپا، بخش‌هایی از آمریکای مرکزی و جنوبی، نیوزیلند و جنوب استرالیا ارائه می‌کند.
این بالغ‌ترین پروژه در بین ۳ پروژه، از جمله یکی از آمازون است که نسل جدیدی از خدمات اینترنت پرسرعت را با استفاده از انبوه ماهواره‌های کوچک در مدار پایین زمین ایجاد می‌کند.
اما این جنگ نبود که اینترنت استارلینک را به اوکراین آورد. این پتانسیل این سرویس برای بهبود اتصال در کشوری با مناطق روستایی وسیع بود.
نظر کارشناسان در مورد استارلینک در اوکراین
مشاور دپارتمان آنتون ملنیک می‌گوید: «وزارت تحول دیجیتال اوکراین برای اولین بار چند ماه قبل از شروع جنگ با اسپیس ایکس تماس گرفت.»
مدیران استارلینک با وزیر دیجیتال اوکراین، میخایلو فدوروف، درباره فعال‌سازی این سرویس در اواخر فوریه صحبت کردند. چند روز بعد، روسیه حمله کرد و خدمات ماسک به دلیل دیگری جذاب شد.
۲ روز پس از حمله روسیه، فدوروف در توییتر درخواستی برای پایانه‌های استارلینک برای ماسک ارسال کرد. ۱۰ ساعت بعد، مدیرعامل اسپیس ایکس تایید کرد که سرویس استارلینک در اوکراین فعال است.
فقط ۲ روز بعد، در ۲۸ فوریه، فدوروف عکس‌هایی از کامیونی که در بالای جعبه‌های استارلینک روی هم قرار گرفته بود و خودش در حال جعبه‌گشایی Dishy بود، منتشر کرد.
در پشت صحنه، اسپیس ایکس تلاش کرد تا سرویس خود را برای استفاده در میدان جنگ ارتقا دهد. یک به‌روزرسانی میان‌افزار، پایانه‌ها را قادر می‌سازد که از فندک ماشین تغذیه شوند.
این شرکت همچنین باید با تلاش‌های روسیه برای تداخل در سیگنال‌های بین پایانه‌ها و ماهواره‌ها سازگار می‌شد. دیو ترمپر، مدیر جنگ الکترونیک در پنتاگون، سرعت فرار اسپیس ایکس از این پارازیت‌ها را با به روز رسانی نرم‌افزاری تحسین کرد.
او در کنفرانسی در مورد فناوری دفاعی، با ابراز تاسف از اینکه تجهیزات نظامی ایالات متحده چندان انعطاف‌پذیر نبود، گفت: «چگونه آنها این کار را انجام دادند، برای من جالب بود. ما باید بتوانیم این چابکی را داشته باشیم.»
کار اینترنت ماهواره ای استارلینک در اوکراین هم از سوی دولت ایالات متحده تقویت شد. اشلی ییل، سخنگوی آژانس می‌گوید که آژانس توسعه بین‌المللی ایالات متحده در اوایل ماه مارس با اسپیس ایکس درباره حمایت از توزیع پایانه‌های خود صحبت کرد.
USAID برای انتقال یک محموله از ۵۰۰۰ پایانه به لهستان هزینه پرداخت کرد و با دولت اوکراین برای ترتیب دادن آخرین پرواز آنها از مرز همکاری کرد. دولت ایالات متحده هزینه ۱۳۳۳ ترمینال را پرداخت کرد و اسپیس ایکس هزینه بقیه را پرداخت کرد.
استارلینک چگونه کار می‌کرد؟
این آژانس در اوایل آوریل این پروژه را فاش کرد و بیانیه‌ای منتشر کرد که توضیح می‌داد این پایانه‌ها به مقامات و شهروندان اجازه می‌دهند با یکدیگر و جهان ارتباط برقرار کنند. حتی اگر تهاجم وحشیانه پوتین زیرساخت‌های ارتباطی فیبر نوری یا سلولی اوکراین را قطع کند.
فدوروف در یک پست تلگرامی گفت تا اواخر آوریل، بیش از ۱۰۰۰۰ پایانه استارلینک در اوکراین وجود داشت. در ۲ می، او توییت کرد که حدود ۱۵۰۰۰۰ اوکراینی هر روز از این سرویس استفاده می‌کنند.
روشی که برای بازگرداندن ایرپین به صورت آنلاین استفاده می‌شود، اکنون پروتکل استانداردی برای مناطق آزاد شده توسط نیروهای اوکراینی است. Naumenko از Vodafone می گوید که نوکیا همچنین نرم‌افزار مورد استفاده در تجهیزات خود را برای برج‌های تلفن همراه به روز کرده است تا از استارلینک بهتر پشتیبانی کند.
فدوروف می‌گوید که در منطقه چرنیهیو در شمال شرقی کیف، ۱۰ کیلومتر کابل از بین رفت و یک رشته روستا با حدود ۴۰۰ مشترک اینترنت آفلاین را از بین برد. ISP محلی توانست همه آنها را با یک استارلینک به صورت آنلاین بازگرداند.
استارلینک همچنین شهر Borodyanka را که ۳ روز پس از ایرپین در ۱ آوریل آزاد شد، دوباره به هم وصل کرد. صبح زود، کارگران شرکت مخابراتی اوکراینی Kyivstar یک ایستگاه پایه سیار متحرک را با یک گیرنده استارلینک متصل کردند.
ولودیمیر لوچنکو، افسر ارشد فناوری، می‌گوید که Kyivstar اکنون چندین بار این راه حل را به کار گرفته است. لوچنکو می‌گوید: «یک برج تلفن همراه متصل از طریق استارلینک نمی‌تواند با سرعت یک برج متصل از طریق فیبر نوری کار کند، اما همچنان می‌تواند از تماس‌ها و داده‌های تلفن همراهی که افراد برای بازگشت آنلاین نیاز دارند پشتیبانی کند.»
استارلینک برای چه اهدافی استفاده می‌شد؟
اینکه چگونه پایانه‌های استارلینک به ارتش اوکراین کمک کرده‌اند، روشن نیست. ولودیمیر لوچنکو در پاسخ به این سوال که چه نسبتی از دستگاه‌ها توسط نیروهای مسلح کشور استفاده می‌شود، پاسخ داد که: «بیشتر آنها برای اهداف غیرنظامی استفاده می‌شوند. اینها شامل اتصال مجدد بیمارستان‌ها، ISP ها و بعضی شرکت‌های فناوری است که مشتریان خارجی دارند.»
منابع دیگر پایانه‌های استارلینک را به عنوان ابزار قدرتمند ارتش اوکراین به تصویر می‌کشند. در ماه مارس، تایمز لندن گزارش داد که نیروهای اوکراینی از پهپادهای شناسایی مرتبط با پایانه‌های استارلینک برای ارسال اطلاعات هدف‌گیری به توپخانه استفاده کردند.
در ماه آوریل، نیویورک تایمز ویدیویی از یکی از اعضای گارد ملی اوکراین منتشر کرد. او در این ویدئو می‌گفت در میان کسانی است که در زیر کارخانه فولاد ماریوپل به دلیل محاصره شهر توسط روسیه به دام افتاده بودند، اما به لطف استارلینک همچنان آنلاین است.
هفته گذشته یک حساب توییتر به نام جیمز وازکز، که مدعی است کهنه سرباز آمریکایی است که اکنون به ارتش اوکراین کمک می‌کند، ویدیویی را منتشر کرد که در آن از ماسک برای استارلینک تشکر کرد. او به دیشی که به رنگ سبز نظامی رنگ و بالای یک ون نصب شده بود، اشاره کرد و گفت: «امروز خیلی مفید بود، بسیاری از افراد ما را نجات داد.»
وازکز به درخواست برای اظهار نظر پاسخ نداد، اما وضعیت او به عنوان فردی که در حال حاضر در اوکراین کار می‌کند توسط نماینده جمهوری خواه ایالات متحده آدام کینزینگر تضمین شده است.
اینترنت ماهواره ای استارلینک چقدر موفق بود؟
مایکل شویل که در زمینه اینترنت کار می‌کند، می‌گوید: موفقیت استارلینک در اوکراین نشان می‌دهد که آن و سایر سرویس‌های ماهواره‌ای نسل جدید می‌توانند ابزاری قدرتمند در درگیری‌ها و بلایای دیگر در نقاط دیگر جهان یا راهی برای کمک به افرادی باشند که در مکان‌هایی زندگی می‌کنند که کنترل‌های اینترنتی سرسام‌آوری دارند.
شویل استدلال می‌کند که دولت ایالات متحده سابقه طولانی در حمایت از فناوری دارد که می‌تواند اطلاعات بدون فیلتر یا مهم را در اختیار افرادی قرار دهد که به آن نیاز دارند، از جمله رادیو اروپای آزاد و کمک‌های مالی که خدمات ناشناس ماندن Tor و برنامه رمزگذاری سیگنال را تأمین می‌کنند.
او می‌افزاید: «USAID برای مدت طولانی در تجارت ترویج دموکراسی بوده است. من مطمئن هستم که آنها به این فکر می‌کنند که این نوع فناوری کجا می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.»
رویدادهای اخیر در Kherson، یک شهر تحت اشغال روسیه در جنوب اوکراین، بر پتانسیل استارلینک برای عبور از محدودیت‌های اینترنتی تأکید می کند.
مقامات اوکراینی گفتند که کابل فیبر نوری که قبلاً توسط ISP های اوکراینی استفاده می‌شد، به یک ارائه دهنده مرتبط با روسیه در کریمه اشغالی تغییر مسیر داده است. این می‌تواند ساکنان را در سیستم سانسور آنلاین تهاجمی فزاینده کرملین حبس کند.
نقشه پوشش اسپیس ایکس خرسون را در منطقه خدماتی خود در اوکراین نشان می‌دهد که نشان می‌دهد پایانه‌های استارلینک در آنجا می‌توانند جایگزینی بدون سانسور ارائه دهند.
دیمیتری روگوزین، رئیس آژانس فضایی روسیه است.
او در ماه‌های اخیر بارها از اسپیس‌ایکس و ماسک انتقاد کرده و قبلاً ادعا کرده است که استارلینک مانند بازوی پنتاگون عمل می‌کند، نه یک سرویس تجاری.
آیا اینترنت ماهواره ای برای همه جا مناسب است؟
اوکراین یک مورد آزمایش چشم باز برای اینترنت ماهواره ای استارلینک بوده است. استفاده از اینترنت ماهواره‌ای اما به عنوان ابزاری برای آزادی در سایر نقاط جهان احتمالاً پیچیده‌تر خواهد بود. اوکراین از استارلینک دعوت کرد تا از امواج رادیویی خود استفاده کند، اما بسیاری از کشورها این کار را نخواهند کرد.
کروشیر از مرکز توسعه جهانی انتظار ندارد که استارلینک را در اتیوپی ارائه دهد، به عنوان مثال، جایی که مردم در نتیجه جنگ داخلی دچار قطع شدن اینترنت شده‌اند.
او می‌گوید: «این یک وضعیت پیچیده‌تر است که مستقیماً به نفع ایالات متحده نیست. همچنین برای ماسک ساده نیست که دسترسی استارلینک به چین را فراهم کند، جایی که خودروساز او، تسلا، در آنجا کارخانه‌ای دارد که ممکن است به عنوان تلافی مورد هدف قرار گیرد.»
به نظر نمی‌رسد این پیچیدگی‌ها روسیه یا چین را متقاعد کرده باشد که از اینترنت ماهواره ای استارلینک هیچ ترسی ندارند. مقامات هر ۲ کشور از اقدامات این شرکت در اوکراین انتقاد کرده‌اند و ۲ کشور همچنین برنامه‌هایی برای صور فلکی ماهواره‌های اینترنتی خود دارند که تقریباً مطمئناً کاملاً تحت کنترل دولت خواهند بود.
لینک کوتاه: