اگر به تازگی سیستم سینمای خانگی خریداری کرده باشید، به طور حتم با یک سوال بزرگ روبرو شده‌اید؛ اینکه چیدمان باند سینما خانگی باید چگونه باشد و این تعداد زیاد بلندگو را کجا و در چه شرایطی قرار دهید تا بهترین کیفیت و بهترین عملکرد را داشته باشند؟ اگر حتی یک بلندگو جای نامناسبی داشته باشد، ممکن است تجربه‌ای ناخوشایند به دنبال داشته باشد و به این نتیجه برسید که خریدی بی‌دلیل داشته‌اید! در این مقاله به نحوه استقرار بلندگوهای سیستم سینمای خانگی خواهیم پرداخت.
نحوه درست چیدمان باند سینما خانگی
در کل صدای سیستم سینمای خانگی به محل استقرار بلندگوها و جای نشستن افراد بستگی دارد. شاید مجبور شوید بلندگوها را نزدیک دیوار قرار دهید، اما اگر آنها را در فاصله حداقل چند ده سانتی‌متری دیوارها بگذارید صدای بهتری خواهید شنید.
اغلب استفاده از قوانین یک‌سوم و یک‌پنجم برای تعیین محل قرارگیری بلندگوها و محل نشستن افراد خوب جواب می‌دهد. براساس این قوانین فاصله بلندگوها از دیوار باید ضریبی از یک‌سوم یا یک‌پنجم ابعاد اتاق باشد. به طور مثال اگر اتاق ۶ متر در ۵ متر باشد، دو بلندگوی چپ و راست جلویی را در فاصله ۱،۲ متر (یک‌پنجم ۶ متر) از دیوار پشت، و فاصله ۱ متر (یک‌پنجم ۵ متر) از دیوارهای چپ و راست قرار دهید. سپس صندلی اصلی را به فاصله ۱،۲ متری دیوار پشت شنونده قرار دهید (که برابر با ۳،۶ متری فاصله از خطی است که دو بلندگوی جلو در مقابل آن قرار گرفته‌اند) یا فاصله آن از دیوار ۲،۴ متر تعیین شود (که برابر با ۲،۴ متر فاصله از خط واصل دو بلندگوی جلو است). به شکل ۱ دقت کنید.
بلندگوی وسط را در چیدمان باند سینما خانگی کجا بگذاریم؟
یک بلندگوی وسط وجود دارد که باید آن را دقیقاً در مرکز قرار ندهیم. مثلاً اگر عرض اتاق ۳ متر است، این بلندگو باید در فاصله ۱،۷ متری یک دیوار و ۱،۳ متری دیوار دیگر قرار داده شود. این کار چیدمان را کمی به هم می‌زند، اما باعث خواهد شد صدای روان و شفاف‌تری از بلندگوی وسط شنیده شود.
همچنین در صورت امکان صندلی‌ها و مبل‌ها در مجاورت دیوار قرار نگیرند، چرا که فرکانس‌های پایین (صداهای بم) در نزدیکی دیوار تشدید می‌شوند و صدای آنها از واقعیت فاصله می‌گیرد.
بلندگوهای جلویی
در تمامی سیستم‌های صوتی خانگی یک بلندگو در مرکز و جلو قرار می‌گیرد، اما این دلیل نمی‌شود که بلندگوهای چپ و راست را مثلاً در فاصله ۴،۵ متری هم قرار دهید. برای اینکه صدای استریو به بهترین شکل پخش شود و صدا هماهنگی خوبی با تصویر در حال پخش داشته باشد، بهتر است دو بلندگوی چپ و راست جلو را به نحوی قرار دهید که فاصله آنها از یکدیگر، تقریباً معادل فاصله هر کدام از آنها با شنونده (یا حتی کمتر) باشد. مثلاً اگر بلندگوهای جلوی چپ و راست با هم ۲ متر فاصله دارند، بهتر است فاصله هر کدام از آنها با شنونده حدود ۲،۵ متر باشد.
بسیاری از افراد بسیار دور از صفحه تلویزیون و بلندگوها می‌نشینند. اگر دو بلندگو با یکدیگر ۲ تا ۲،۸ متر فاصله دارند، توصیه می‌کنیم در فاصله ۲،۵ تا ۳،۶ متری بلندگوها بنشینید. اگر بیش از حد به آنها نزدیک باشید، صدای بلندگوها به خوبی با هم ترکیب نمی‌شوند و صدای یکنواختی را نخواهید شنید. اگر بیش از حد دور شوید، فضای خالی زیادی را حس خواهید کرد و حبابی بی‌شکل از صدا به گوش شما خواهد رسید.
بلندگوهای کوچک
بعضی از بلندگوهای کوچک هستند که به آنها تاقچه‌ای یا قفسه‌ای (bookshelf) می‌گویند. البته معنی این اسم این نیست که آنها را باید در قفسه کتاب‌ها بگذارید. در عوض، بهتر است این بلندگوهای کوچک را روی پایه‌هایی قرار دهید (این پایه‌ها باید جداگانه خریداری شود) و آنها را در فاصله یک تا دو متری تمامی دیوارها، از جمله دیوار پشتی بگذارید.
بلندگوها را حتماً به صورت عمودی قرار دهید تا نرم‌ترین صدا از آنها شنیده شود. البته بلندگوهای مرکزی استثنا هستند و اگر افقی باشند باید به این حالت قرار گیرند، اما دیگر بلندگوها بسیار بهتر است در حالت عمودی قرار بگیرند. بعضی از شرکت‌ها سایر بلندگوها را نیز افقی طراحی می‌کنند که البته این بهترین روش برای پخش صدا نیست.
بسیاری از افراد عاشق صدا، اگر از سیستمی با دو بلندگو استفاده می‌کنند، دوست دارند بلندگوهای چپ و راست به موازات یکدیگر، به صورت مستقیم به سمت جلو باشند. در بعضی از سیستم‌های دارای دو بلندگو این روش جواب می‌دهد، اما این در صورتی است که تنها یک شنونده منفرد از صدا بهره ببرد.
اگر چندین نفر قصد داشته باشند در کنار هم فیلم تماشا کنند، نتیجه کار اصلا مطلوب نخواهد بود. در این حالت، اگر فردی مقابل بلندگوی سمت چپ بنشیند، صدای این بلندگو مستقیم به سمت او خواهد آمد و او صدای چندانی از بلندگوی سمت راست نخواهد شنید.
برای حل این مشکل، بهتر است دو بلندگوی چپ و راست کمی نسبت به هم زاویه داشته باشند و جهت هر دو به سمت صندلی اصلی اتاق، یا حتی یک تا دو متر جلوتر از آن باشد. در این حالت در همه جا بهترین صدا را نخواهید داشت، اما به هر حال دیگر افرادی که در اتاق نشسته‌اند، صدای خوبی خواهند شنید.
اگر دوست دارید درباره کنترل تنفس نوزادان با بلندگوی هوشمند نیز بخوانید به این مقاله در سیار نیوز مراجعه کنید.
توجه به تلویزیون
اگر تلویزیونی با صفحه بزرگ دارید، دو بلندگوی چپ و راست جلو را کمی جلوتر از تلویزیون قرار دهید، یعنی لبه آنها از صفحه تلویزیون جلوتر باشد. البته اگر فاصله بلندگوها از دیوار رعایت شده باشد، این اتفاق خودش روی داده است. اگر این کار را انجام ندهید، صدا به صفحه تلویزیون برخورد کرده و منعکس می‌شود و از کیفیت آن کاسته می‌شود.
اگر هم تلویزیون لامپی نسبتاً قدیمی دارید، مطمئن شوید که بلندگوهای جلویی حفاظ مغناطیسی داشته باشند تا روی تصویر تأثیر منفی نگذارند.
بلندگوهای فراگیر
سایر بلندگوها که در کنار یا پشت شنونده اصلی قرار می‌گیرند، بلندگوهای فراگیر (Surround) نام دارند. این بلندگوها تأثیر بسیاری بر کیفیت صدا داشته و نباید آنها را نادیده بگیرید. صدای محیطی و حس فضایی که این بلندگوها منتقل می‌کنند، می‌تواند کیفیت صدا را در یک سیستم متوسط، حتی از یک سیستم فوق‌العاده نیز فراتر ببرد.
اگر دو بلندگوی فراگیر دارید، آنها را دقیقاً در کنار صندلی‌ها قرار دهید. اگر از سیستم صوتی ۵.۱ کاناله استفاده می‌کنید، توصیه می‌شود زاویه‌ای که رأس آن شنونده اصلی است و یک ضلع آن به سمت روبرو (بلندگوی مرکزی جلو) است و ضلع دیگر از بلندگوی فراگیر عبور می‌کند، ۱۱۰ تا ۱۲۰ درجه باشد.
اما اگر عرض اتاق کم باشد، ممکن است تعبیه بلندگوها در کنار شنونده اصلی یا با زاویه کم در پشت وی باعث شود بلندگوهای کناری بیش از حد به او نزدیک باشند و صدای آنها بیش از دیگر بلندگوها شنیده شود. در این حالت آنها را عقب‌تر ببرید.
ساب‌ووفر
می‌توان درباره نحوه اسقرار ساب‌ووفرها یک کتاب نوشت، اما چون توضیح مفصل در این باره از حوصله این مقاله خارج است، در این جا فقط به چند نکته مهم اشاره می‌کنیم. اول اینکه تصور نکنید ساب‌ووفر را می‌توانید هر جا که دوست دارید بگذارید و انتظار داشته باشید بهترین کیفیت را داشته باشید. بلکه جای آن را هر چند وقت یک بار عوض کنید و صدای آن را تجربه کنید تا متوجه شوید بهترین مکان برای اسقرار ساب‌ووفر کجاست. نکته دیگر اینکه صدای ساب‌ووفر باید نرم و یکنواخت باشد، و قرار نیست صدای «بوم بوم» از آن به گوش برسد یا تنها یک نت از آن بشنوید.
در برخی از اتاق‌ها یافتن محل مناسب برای تعبیه ساب‌ووفر کار دشواری است، اما پس از مدتی، خواهید توانست این جا را پیدا کنید. اگر تازه سیستم سینمای خانگی خود را خریده‌اید، یافتن محل مناسب نیاز به آزمون و خطای بسیاری دارد.
یک پیشنهاد می‌تواند تعبیه آن بین بلندگوهای مرکزی و راست جلو باشد. اگر این روش کیفیت صدای خوبی تولید نکرد، ساب‌ووفر را به تدریج دور تا دور اتاق بچرخانید و اجازه دهید چند روز در هر مکان باشد تا کیفیت صدا را به خوبی مقایسه کنید. در نهایت اینکه مطمئن شوید ساب‌ووفر مزاحمتی برای همسایگان ندارد.
جمع‌بندی
در این نوشته به نحوه درست چیدمان سینما خانگی پرداخیتم. شما چه توصیه‌های دیگری به این مجموعه نکات اضافه می‌کنید؟
لینک کوتاه: