در پی نامه انجمن داروسازان کشور به رئیس‌جمهور که در آن پلتفرم‌های توزیع آنلاین دارو متهم به ایجاد فساد، رانت و روابط ناسالم شده بودند، کمیسیون سلامت دیجیتال انجمن تجارت الکترونیک تهران با لحنی صریح و چالشی پاسخ داده و این ادعاها را «بی‌پشتوانه» و «تلاشی برای حفظ انحصار» خوانده است.
در حالی که روند دیجیتال‌سازی در حوزه سلامت با هدف تسهیل دسترسی، افزایش شفافیت و بهبود عدالت در ارائه خدمات درمانی در حال گسترش است، انتشار نامه اخیر انجمن داروسازان کشور خطاب به رئیس‌جمهور، موجی از واکنش‌ها را در فضای تخصصی سلامت برانگیخته است.
در این نامه که در تاریخ ۲۸ اردیبهشت منتشر شده، پلتفرم‌های آنلاین عرضه دارو متهم به «فساد آشکار»، «روابط ناسالم»، «تقلب» و «رانت» شده‌اند؛ اتهاماتی که به گفته کمیسیون سلامت دیجیتال انجمن تجارت الکترونیک تهران، هیچ‌گونه مصداق عینی یا مستند قانونی مشخصی برای آنها ارائه نشده است.
کمیسیون سلامت دیجیتال در پاسخ به این نامه، با تأکید بر اینکه این‌گونه ادعاها سال‌هاست بدون پشتوانه فنی و حقوقی مطرح می‌شود، آنها را عاملی بازدارنده در مسیر توسعه سلامت دیجیتال کشور دانسته و تصریح کرده است:
«چنین ادعاهایی صرفاً تلاشی برای حفظ انحصار توسط گروهی خاص است که از شفاف‌سازی در زنجیره تأمین دارو و ورود رقبا نگران‌اند.»
این کمیسیون با اشاره به ساختار توزیع آنلاین دارو تأکید می‌کند که «تمام مراحل نسخه‌پیچی، انتخاب و تحویل دارو تحت نظارت داروساز و در چارچوب قانونی داروخانه‌ها انجام می‌شود و نقش پلتفرم‌ها صرفاً تسهیل فرآیند ارجاع و ارسال دارو است، نه مداخله در امور تخصصی.»
ابهام در استنادهای قانونی
پاسخ کمیسیون سلامت دیجیتال همچنین به برداشت گزینشی انجمن داروسازان از برنامه هفتم توسعه نیز اشاره دارد. به گفته این نهاد، برخلاف استنادهای انجمن داروسازان به مواد ۶۹ و ۷۰، روح حاکم بر این مواد قانونی تأکید بر توسعه سلامت دیجیتال دارد. جزء ۱ بند الف ماده ۶۹ مشخصاً بر گسترش خدمات سلامت مبتنی بر فناوری‌های نوین تأکید دارد و ورود پلتفرم‌ها به زنجیره توزیع دارو نه تنها منع قانونی ندارد، بلکه بخشی از وظایف قانونی وزارت بهداشت در مسیر هوشمندسازی نظام سلامت کشور به شمار می‌رود.
پلتفرم‌ها؛ ابزار شفافیت یا تهدید سنت؟
یکی از محورهای اصلی پاسخ کمیسیون سلامت دیجیتال، تاکید بر نقش مثبت پلتفرم‌ها در ایجاد شفافیت است. به باور این کمیسیون، پلتفرم‌های توزیع دارو با بهره‌گیری از ابزارهای دیجیتال مانند گزارش‌گیری دقیق، ردیابی سفارش‌ها، ثبت تراکنش‌ها و کنترل الگوریتمی قیمت، می‌توانند فرآیند تأمین دارو را تحت نظارت بیشتر قرار دهند.
کمیسیون سلامت دیجیتال همچنین اعتقاد دارد که حضور پلتفرم‌ها امکان دیده شدن داروخانه‌های کوچک و متوسط در بازار رقابتی را افزایش داده و منجر به توزیع عادلانه‌تر خدمات دارویی می‌شود؛ موضوعی که ممکن است منافع داروخانه‌های بزرگ‌تر و سنتی‌تر را به چالش بکشد.
نتیجه‌گیری:
در کشمکش میان حامیان سلامت دیجیتال و مدافعان ساختار سنتی، آن‌چه مغفول مانده، نقش مردم در انتخاب دسترسی ایمن و آسان به خدمات دارویی است. اتهام‌زنی بدون سند به ابزارهای نوین، آن هم در شرایطی که قوانین بالادستی بر هوشمندسازی سلامت تأکید دارند، نه تنها فضای تصمیم‌گیری را آلوده می‌کند، بلکه حرکت کشور به‌سوی تحول دیجیتال در بهداشت و درمان را با مانع روبه‌رو خواهد کرد.
لینک کوتاه:
