پنل تخصصی «چالش‌ها و فرصت‌های بانکداری دیجیتال» با حضور جمعی از مدیران و کارشناسان برجسته صنعت بانکی برگزار شد. راهبری این نشست را مهرک محمودی، سردبیر رسانه پیوست، بر عهده داشت. در این پنل، مدیرانی همچون صادق فرامرزی، محمد فرجود، مسعود وکیلی‌نیا، حامد دهقان و امیرحسین داودیان دیدگاه‌های خود را درباره مسیر تحول بانکداری دیجیتال در ایران مطرح کردند.
بانکداری دیجیتال؛ فراتر از اتوماسیون
در ابتدای پنل، کارشناسان تاکید کردند که دیجیتالی‌سازی نباید صرفاً به معنای اتوماتیک کردن فرایندهای سنتی تعبیر شود. به باور آنها، افتتاح حساب آنلاین یا نسخه‌های دیجیتال فرم‌های قدیمی، تنها مرحله ابتدایی تحول است. گذار واقعی زمانی رخ می‌دهد که مدل‌های کسب‌وکار و تجربه مشتری به‌طور بنیادین بازطراحی شوند.
نقش رگولاتور و چالش‌های بخش خصوصی
یکی از موضوعات محوری نشست، نقش رگولاتور در توسعه بانکداری دیجیتال بود. سخنرانان معتقد بودند که قوانین و مقررات سخت‌گیرانه دست بانک‌ها و شرکت‌های نوآور را بسته و مانع توسعه خدمات شده است.
به گفته حاضران، بخش خصوصی در حوزه‌هایی چون رمزارز، پلتفرم‌های طلا و فناوری‌های نوین پیشروتر عمل کرده، اما بانک‌ها و هلدینگ‌های بانکی به دلیل محدودیت‌های رگولاتوری عقب مانده‌اند. آنها تاکید داشتند که بانک مرکزی باید به جای ورود اجرایی، بر سیاست‌گذاری و نظارت کلان تمرکز کند و از ظرفیت بخش خصوصی برای توسعه نوآوری بهره گیرد.
بانک‌های بزرگ و ضرورت همراهی با نوآوری
در ادامه پنل، بحث به نقش بانک‌های بزرگ کشور مانند ملی، سپه و صادرات کشیده شد. کارشناسان گفتند که این بانک‌ها به دلیل اندازه و نقش کلیدی‌شان در نظام مالی، نیازمند توجه ویژه‌اند تا در مسیر نوآوری عقب نمانند.
به گفته برخی مدیران، افتتاح حساب آنلاین در بانک ملی نمونه‌ای از گام‌های مثبت در این حوزه است، هرچند هنوز پشت صحنه اجرای مقررات پیچیدگی‌های فراوانی دارد. شرکت‌کنندگان تاکید کردند که مدل نظارتی فعلی که مبتنی بر کنترل‌های پیشینی است، عملاً به مانع نوآوری تبدیل شده و باید اصلاح شود.
مقیاس‌پذیری، شرط موفقیت تحول دیجیتال
از دیگر محورهای مهم پنل، موضوع مقیاس‌پذیری نوآوری‌ها بود. سخنرانان بیان کردند که بسیاری از خدمات بانکی دیجیتال به دلیل تغییرات مدیریتی یا نبود ساختار پایدار، پس از مدتی رها می‌شوند.
به باور آنها، نوآوری تنها زمانی موفق است که به مقیاس گسترده برسد و در زندگی روزمره مشتریان نهادینه شود. این هدف نیازمند چند پیش‌شرط کلیدی است:
سرمایه‌گذاری مداوم در منابع انسانی متخصص و ایجاد تیم‌های توانمند
طراحی ساختارها و فرآیندهای پایدار در سطح بانک و هلدینگ‌های بانکی
ایجاد زیرساخت‌های فناورانه ماژولار که با تغییر شرایط بازار همچنان قابلیت توسعه داشته باشند
توانایی بانک‌ها برای ایجاد مراکز نوآوری و تبدیل ایده‌ها به محصولات واقعی در مقیاس بزرگ
به گفته یکی از مدیران حاضر، «شرکت قوی می‌تواند محصول قوی تحویل بدهد، اما اگر نوآوری‌ها درون بانک مقیاس نگیرند، نتیجه ملموسی برای مشتری نخواهند داشت.»
همچنین تاکید شد که ورود بانک‌ها به فناوری‌های نوینی مانند هوش مصنوعی و کلان‌داده ضروری است. برخی بانک‌ها در این مسیر قدم‌های اولیه را برداشته‌اند و شرکت‌های زیرمجموعه هلدینگ‌ها توانسته‌اند به بلوغ نسبی در این حوزه‌ها برسند. با این حال، بدون پذیرش ریسک نوآوری، هلدینگ‌های بانکی نمی‌توانند تغییرات بنیادین ایجاد کنند و مسیر تحول بانکداری دیجیتال همچنان ناقص خواهد ماند.
نوآوری فناورانه و آینده بانکداری
در بخش پایانی نشست، تاکید شد که فناوری باید به خلق سرویس‌های جدید و ارزش‌آفرینی برای مشتریان منجر شود، نه تکرار سرویس‌های قدیمی در قالبی تازه. سخنرانان یادآور شدند که نئوبانک‌های ایرانی با وجود محدودیت‌ها و تحریم‌ها از نظر کیفیت فاصله چشمگیری با نمونه‌های اروپایی ندارند و ظرفیت‌های داخلی باید جدی گرفته شوند.
همچنین به ضرورت حرکت به سمت مدیریت سبد دارایی‌ها شامل سهام، بیمه، طلا و سایر ابزارهای مالی اشاره شد؛ مسیری که در سطح جهانی جریان دارد اما در ایران به دلیل محدودیت‌های رگولاتوری کمتر پیگیری شده است.
به باور کارشناسان حاضر، مشکل اصلی در ایران کمبود تخصص و فناوری نیست، بلکه چارچوب‌های نظارتی سخت‌گیرانه است. اگر رگولاتور دست بانک‌ها را باز بگذارد، ظرف مدت کوتاهی امکان ارائه خدمات جامع مالی به مشتریان فراهم خواهد شد.
اکوسیستم دیجیتال و فرصت‌های سرمایه‌گذاری
در بخش آخر پنل، کارشناسان به تحولات اکوسیستم دیجیتال و نقش فناوری در آینده بانکداری و سرمایه‌گذاری پرداختند. به گفته آنها:
پذیرش مردم نقش کلیدی در موفقیت سیستم‌های متصل به بانک و پلتفرم‌های مستقل دارد و این روند به وضوح در حال شکل‌گیری است.
حوزه‌های کریپتو، بلاک‌چین و مدیریت ثروت همچنان فرصت‌های جذابی برای سرمایه‌گذاری فراهم می‌کنند و بازیگران بخش خصوصی می‌توانند از این ظرفیت بهره‌برداری کنند.
نکته مهم این است که برای بهره‌برداری از این فرصت‌ها، چیدمان فضای بازی و همکاری میان بانک‌ها و بخش خصوصی باید بهینه شود تا منافع آن به مردم و کل اقتصاد دیجیتال بازگردد.
آینده صنعت مالی، به باور سخنرانان، حول اسکایل‌پذیری ابزارهای فناورانه و دارایی‌ها شکل می‌گیرد و رفتارهای فردی قابل پیش‌بینی نیست، اما روندهای اقتصادی و تکنولوژیک قابل رصد و هدایت هستند.
همچنین تاکید شد که بانک‌ها تحت فشار درآمدی قرار دارند و استفاده از فضای دیجیتال می‌تواند مزیت رقابتی و بهره‌وری بالاتر ایجاد کند، به شرط آنکه لایسنس‌ها، زیرساخت‌ها و دسترسی به فناوری به درستی مدیریت شود.
به گفته حاضران، موفقیت در این مسیر نیازمند پوشش نوآوری از پایین به بالا و همکاری میان بازیگران بزرگ و کوچک است تا تجربه‌ای واقعی و پایدار برای مشتریان ایجاد شود.
در پایان پنل، سخنرانان ابراز امیدواری کردند که این نشست بتواند به افزایش تاب‌آوری و آمادگی صنعت بانکداری ایران در مواجهه با تغییرات و فرصت‌های دیجیتال کمک کند.
لینک کوتاه:
